Beginnershandboek

Algemene introductie

Wat is de Europese Centrale Bank en waarom speelt de ECB zo'n belangrijke rol in de economie? Na het lezen van deze uitleg beschik je over alle basiskennis die je nodig hebt om deel te nemen aan het European Citizens Bank-platform.

We gebruiken allemaal iedere dag geld; om eten te kopen in de winkel of om onze rekeningen te betalen. Doorgaans komen we aan ons geld door te werken voor een salaris, we krijgen geld van ons pensioen, of ontvangen geld van de sociale verzekeringsinstellingen. Maar hoe wordt geld eigenlijk gemaakt? 

Iedere valuta, of het nu de euro, de dollar of de Zweedse kroon is, heeft een speciaal instituut nodig dat toezicht houdt over het geldsysteem en dit beheert. Deze instituten noemen we doorgaans de 'centrale bank', hoewel ze niet hetzelfde zijn als een gewone bank, waar iedereen een bankrekening kan openen. Ze worden zo genoemd omdat centrale banken een soort 'banken voor de banken' zijn. Centrale banken verlenen op de achtergrond belangrijke diensten voor commerciële banken (die ook een onmisbare rol spelen in het systeem, zoals we later zullen zien). 

Ieder land dat een eigen valuta heeft, heeft ook een centrale bank. Maar de eurozone is een speciaal geval, er zijn hier maar liefst 19 centrale banken! Dit komt omdat de meeste landen over een eigen valuta beschikten voordat de euro werd gelanceerd, en dus ook over een eigen centrale bank (bijvoorbeeld de Banque de France of Banco de España). Toen de regeringen besloten om de euro te creëren, hebben ze ervoor gekozen om de nationale centrale banken te behouden en daarnaast een overkoepelende Europese Centrale Bank (ECB) op te richten. De nationale banken en de ECB werken samen en vormen een sterk geïntegreerd netwerk: het Eurosysteem.

Centrale banken zijn unieke instituten omdat zij onafhankelijk zijn van politieke instanties, maar ook omdat ze beschikken over de zeer waardevolle mogelijkheid om invloed uit te oefenen op het geldcreatieproces in de financiële sector.